In twee maanden tijd hebben we vierentwintig festivals en concerten deze zomer. Het is veel, maar het is even inhalen. Na tweeënhalf jaar corona zijn we voor het eerst terug in België. Ik woon in India. Dat feesten heb ik van mijn grootmoeder. Zij was de best zingende grootmoeder van Vlaanderen en won allemaal zangwedstrijden. Ze was een beetje een ster. Voor mij is het tegengif, als psychiater zie ik het hele jaar alleen maar verdrietige mensen. Wie ik ook spreek, ze juichen nooit en als ze beginnen te juichen dan hoeven ze mij niet meer te zien. Niet dat ik daar wanhopig van word, ik kan meestal iets voor hen doen en dat is natuurlijk leuk. Maar om me te omringen met vrolijkheid, zorg ik dat ik genoeg concerten doe.
Aanvankelijk vond ik geneeskunde saai, ik dacht wat moet ik hier nu mee? Via een vrijwilligersgroep binnen geneeskunde kwam ik in Kortenberg terecht. Daar kon je gaan praten met chronisch psychiatrische patiënten die geen bezoek meer kregen. Urenlang heb ik met mensen gekletst, dat vond ik echt heel leuk. Dat was niet saai, dat was niet voorspelbaar. Met iedere patiënt kwam ik in een ander universum terecht, waar God, engelen of vliegtuigen plots heel belangrijk waren. Daar heb ik besloten te solliciteren op een opleiding psychiatrie.
De psychiatrie is de geneeskunst van het onopgeloste. Ik vind het plezant om te werken met dat onopgeloste zodat hun leven weer draaglijk wordt. Als je veel stress kunt verlagen voor iemand op een dag, dat is een leuke baan.
Het laatste jaar van mijn opleiding heb ik in een gigantisch psychiatrisch ziekenhuis gewerkt in Bangalore. Sociaal wordt in India veel meer pathologie gedoogd. Je kunt gerust een tijd niet functioneren en toch maatschappelijk je plek behouden. Ze bedachten ook grappige rehabilitatieplannen: we hadden een manische patiënt die standaard onze treintickets ging boeken. Hij was toch om 3u wakker, dus stond als eerste in de rij op het treinstation. Iedereen had zijn treinticket dankzij die man. Of de apotheker in de buurt waar ik nu woon, hij hoort af en toe stemmen. Zelfs als hij stemmen hoort, kan hij heel goed rekenen. Dus in die perioden wordt hij aan de kassa gezet en reikt hij even geen medicijnen uit, dat doen zijn zonen dan.
Een informeel systeem dat uitgaat van mogelijkheden, daar kunnen wij nog wat van leren. Hoe kun je met elkaar zo respectvol mogelijk omgaan met de sterke kanten die iemand heeft?
Je hoeft het niet áltijd állemaal zelf te kunnen. In Nederland wordt er een hoge prijs betaald voor het zelfstandigheidsideaal. Door de druk vanuit de samenleving om zelfstandig te zijn, wordt de schaamte gevoed als het even niet lukt iets zelf te doen. Mensen krijgen daardoor onnodig het gevoel dat ze gefaald hebben en lopen vervolgens met een laag zelfbeeld rond, dat is toch jammer?
Er is geen onwil om te werken. Ik heb nog nooit iemand gezien die thuis zat, navelstaarde en gelukkig was. Mensen knappen enorm op van werk, het geeft zin aan de dag en biedt structuur. Heel veel van onze patiënten zouden prima werk leveren, als zij het flexibeler mogen inrichten. Niet iedereen gedijt goed bij alle prikkels van een kantoortuin. Daarin hebben werkgevers een rol en zeker ook de overheid. Er is nood aan minder visie en minder regels, laat werknemers persoonlijke keuzes maken, neem de output als norm en wees blij met de loyaliteit die ze naar u tonen.
Ik heb grote sympathie voor bijzondere mensen, voor mij maakt juist die bontheid van mensen om me heen het leven de moeite waard. Op festival Werchter zijn we vroeg opgestaan om rapper Joost te zien. Een man met ADHD die ook een tijd dakloos is geweest, hij schrijft super associatieve teksten, heel ontroerend en authentiek. Hij brengt 70.000 man op de been en zet zich ook in tegen het verkorten van de wachtlijsten bij de GGZ. Dat vind ik schitterend.
Wil je de beeldvorming veranderen, dan moet je dat meer laten zien: onconventionele mensen die slagen. Daarmee verleg je de focus en dat wat aandacht krijgt, groeit. Carpe Diem.