“Het kiezen van een studie was makkelijk, het moest gewoon zo rebels mogelijk"
"Ik loop een beetje voorzichtig," verklaart Johan het feit, dat hij zich vasthoudend aan de tafel naar de keuken loopt, "dat komt omdat ik als kind polio gehad heb. Onlangs heb ik een rollator aangeschaft. Het gebruik van een rollator was voor mij wel een drempel, de drempel van de ijdelheid, die drempel ben ik nu voorbij."
Ik zit bij Johan Kruithof aan tafel, omdat hij in 2014 in Apeldoorn wethouder was, met portefeuille Werk & Inkomen. Sylvia van Drenth klopte destijds bij hem aan, in de hoop dat hij Twomorrow zou willen ondersteunen met subsidie.
Johan vertelt: "Zij wist een snaar bij me te raken en dat heeft er mee te maken dat ik geloof dat werk een van de belangrijkste manieren is om uit je mentale problemen te komen. Door de zinvolle invulling die dat geeft aan je dagen. Er was toen in Apeldoorn een sterk groeiend aantal mensen die gebruik maakten van de bijstand. Daaronder een sterk groeiend aantal mensen dat worstelde met psychiatrische klachten. Ieder idee dat hielp om daar een vermindering in aan te brengen, was welkom. Dat leidde ertoe dat we twee jaar lang subsidie hebben verstrekt om Twomorrow te helpen realiseren."
Hoe wordt een mens wethouder?
"Ik kan je alleen vertellen hoe mijn weg daarnaartoe gelopen is. Het was in de jaren 60 dat ik een studiekeus moest maken. Het moest zo rebels mogelijk zijn. Dat werd de sociale academie, waar rebelsheid en opstand floreerde. Daar moest ik heen, dat trok me. Op de sociale academie was je staande houden in de dagelijks chaos, de grootste uitdaging. Er was veel verslavingsproblematiek, heroïne was aan de orde van de dag. De jaren 60 was niet alleen maar leuk. Veel jongeren sloegen door en raakte het stuur kwijt. Vrijheid is als je 18 bent, best een ingewikkeld ding.
Op de sociale academie viel er te kiezen uit drie stromingen: Maatschappelijk werk (dat waren de softies), personeelswerk (dat waren de braverds in pak) en opbouwwerk. De identiteit van de opbouwwerkers was: stevig links en hard op de samenleving, haren tot over de schouder en broeken en jasjes van versleten ribfluweel.
Opbouwwerk
De eerste 20 jaar van mijn arbeidzame leven werkte ik voor een stichting die zich bezighield met stadsvernieuwing. Ik hield me bezig met buurtopbouwwerk en ondersteunde bewonerscommissies. We droegen zorg voor de sociale cohesie in woonwijken en spraken met woningcorporaties, gemeenten en bewoners. In het krachtenveld van die driehoek speelde zich buurtvernieuwing af.
Consultant
Toen ik als opbouwwerker op een gegeven moment betrokken geraakt bij een wijk in Apeldoorn, was daar ook het adviesbureau Stade Advies bij betrokken. Zij zagen mijn kwaliteiten en vroegen of ik bij hen als consultant wilde komen werken. Vanuit die positie heb ik het politieke leven leren kennen. Ik heb door het hele land gemeenteraden en colleges van B&W mogen adviseren, over wijk- en buurtontwikkeling en heb veel fusies in de jeugdhulpverlening begeleid. Ik werkte projectmatig. Bijvoorbeeld interim klussen voor Jantje Beton; voor MEE-organisaties; afdelingen van gemeenten; en ik schreef structuurplannen voor gemeenten.
Al snel werd ik mede-eigenaar van het bureau. Waardoor ik kon kiezen in de opdrachten. Ik trok de opdrachten naar me toe waarin ik de gemeenteraden mocht ondersteunen of wanneer het een politiek kantje had. De thema's: sociaal-beleid; werk en inkomen, trok ik steeds naar me toe.
Als voorbeeld van de klussen die ik deed: in regio Amsterdam - Haarlem waren zeven arbeidsbureaus waar wij één regionaal werkend arbeidsbureau van moesten maken. Zowel op inhoud (missie, taakstelling, uitvoering) als op taakomschrijving (hoe komt de organisatie eruit te zien, wie komt waar te zitten, hoe doen we iedereen recht), moest de transitie in goede banen geleid worden. Tot 2012 heb ik met veel plezier voor Stade Advies gewerkt.
Wethouder
Ondertussen was ik gemeenteraadslid voor de PvdA. In 2010 kwam de PvdA in het gemeentelijk College, maar in 2012 struikelde het College over het thema grondbeleid, waardoor alle wethouders aftraden. Dat was het moment waarop ik benaderd werd met de vraag, om in het nieuw te vormen College plaats te nemen als PvdA wethouder. Zo kreeg ik de portefeuille 'Werk & Inkomen' onder mijn hoede, waardoor Sylvia bij mij aanklopte toen ze geld nodig had."
Werk als identiteit
"Wethouderschap is een hele rare functie, van de een op de andere dag vervalt zo'n functie naar aanleiding van de verkiezingen. 's Middags zit je nog als een spin in het web en tussen tien en twaalf 's avonds maak je je kamer leeg en ben je niks meer. Dat was echt wennen. Wat/wie ben ik nu nog? Wethouder ben je 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Ik sliep met de telefoon naast mijn bed, was altijd bereikbaar. En dan opeens ben je niks meer, zo voelde dat. Mensen vragen op een feestje niet: wie ben je? Maar, wat doe je? Dus wie ben je nog voor de ander, als je geen werk hebt?
Mijn vrouw en ik zijn heel snel op vakantie gegaan en hebben een maand door Italië gezworven. Dat was een heel goed besluit. Al tijdens die vakantie werd ik van verschillende kanten gebeld, met de vraag of ik her en der voorzitter wilde worden. Daar zei ik gretig ja op, vanuit de behoefte vervulling aan mijn leven te geven. Het lijkt me verschrikkelijk ongezond om opeens achter de geraniums te hangen.
Ik ben nu 72 jaar oud en blij dat ik voor verschillende organisaties: de voedselbank; het Joodse herinneringscentrum het Apeldoornsche Bosch; De weekendschool (Kids College) en de provinciale consumentenorganisatie van het openbaar vervoer, het voorzitterschap kan vervullen.
Je begrijpt, dat ik levendig geloof in de missie van Twomorrow, omdat werk, ergens bij betrokken zijn en gewaardeerd worden, van essentieel belang is voor je gevoel van eigenwaarde. Het zorgt ervoor dat je met opgeheven hoofd de wereld tegemoet kunt treden. Ook met een rollator.
Alhoewel…misschien toch liever met een stok en een hoed."