Robert Vermeiren is hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie en sub-afdelingshoofd van LUMC Curium, academisch centrum voor kinderen met ernstige psychische problemen. Hij is het boegbeeld van de Nederlandse kinderpsychiatrie, mengt zich in vele debatten, durft zijn eigen kwetsbaarheid te tonen én zet zich met man en kracht in voor kwetsbare jongeren. Zondag 1 augustus was hij te gast bij het VPRO programma Zomergasten. Robert Vermeiren | Zomergasten in het kort - YouTube
Een impressie van het interview.
Robert vertelt: Geen kwetsbaarheid tonen zit in onze hele maatschappij. Het heeft hier geen plek. Iedereen moet excelleren. Je moet meedoen aan B.V. Nederland. Kracht tonen. Kwetsbaarheid wordt als een soort van zwakte gezien. Veel mensen hebben het daarom ook lang ontkend. Dit leeft ook heel erg binnen ons vak als psychiater, als behandelaar: ‘de ander moet zijn kwetsbaarheid tonen, maar wij moeten sterk zijn’.
We willen anderen niet ontredderen,.. maar ik denk dat we nu wel moeten concluderen dat het echt doorgeslagen is. En dat we nu moeten gaan bekijken hoe kwetsbaarheid wél in te zetten. Het is niet de bedoeling om het te pas en te onpas in te zetten, maar wel als het een doel dient. Ik merk ook dat steeds meer collega’s hiervoor openstaan en naar mij toe komen en het gesprek aan te gaan over kwetsbaarheid.
Mijn jeugd speelde zich af in de jaren 80, toen was het zeker niet gebruikelijk naar de kinderpsychiatrie te gaan. Dat ik zonder hulp sta waar is sta is zeker voor een groot deel toeval. Je komt mensen tegen en je kunt daardoor een goede of slechte richting op gaan. Dat bepaalt de turning points die we vaak in therapie zien. Dat is één. Maar laat ik eerlijk zijn: ik heb wel geluk gehad. Ik zat in een goede familie, met middelen en mogelijkheden. Niet dat we rijk waren, maar ik zat wel in de betere kringen. Ik kon naar een goede school enzovoort. Ik weet niet wat er van me was gekomen als ik in een slechte buurt opgegroeid was in Gent. Ook daar kan het natuurlijk goed gaan ...maar het gaat wel heel erg over de balans van risico’s en sterktes.
Het kan soms echt misgaan helaas, ook in deze welstellende tijd. Stel dat ik in de positie had gezeten van al die ouders die gedupeerden zijn van de toeslag affaire, die gemangeld zijn door onze maatschappij.. dan moet je wel heel veel kracht hebben om daar tegenin te gaan en bovenop te komen. Dat kan wel, maar je start wel met 10 - 0 achterstand. Er zijn een hoop omstandigheden te verklaren, maar er is ook veel toeval.
Pas op latere leeftijd heb ik professionele hulp gezocht. Daar heb ik wel veel aan gehad. Een gesprek kan heel erg helpen om te structureren. In die zin ben ik voor goede diagnostiek: het verhaal van iemand optekenen. Dat is soms al de helft van de behandeling. Inzicht krijgen in je kwetsbaarheid en zien waar je kracht ligt kan veel betekenen.
De essentie van psychiatrie is vertrouwen. Door te snel naar een label te gaan, geloven jongeren dit beeld soms niet, maar gaan ze er daardoor wel naar handelen. Dat moeten we niet hebben. Het gesprek moet aangegaan worden en er moet worden nagedacht over wanneer wat terug te koppelen: Wat zien we in het hele verhaal en wat herkent de jongere wel en niet?